Leerplicht en kwalificatieplicht

De Leerplichtwet voorziet erin dat leerlingen vanaf hun vijfde tot hun achttiende verjaardag verplicht/leerrecht hebben om naar school te gaan. Ouders/verzorgers hebben de verplichting hierop toe te zien. De school en de leerplichtambtenaar controleren dit.

Tot het einde van het schooljaar waarin de leerling 16 jaar is geworden (of aan het einde van het twaalfde schooljaar), geldt de volledige leerplicht. De basisschoolperiode telt mee voor acht jaar, ook als de leerling hier in werkelijkheid korter over gedaan heeft.

Onmiddellijk na de laatste schooldag treedt de kwalificatieplicht in. De kwalificatieplicht verplicht alle jongeren een programma van onderwijs te volgen totdat zij een startkwalificatie hebben behaald. Het is ook mogelijk om met combinaties van leren en werken aan de kwalificatieplicht te voldoen zoals de beroepsbegeleidende (bbl) leerweg in het mbo.

Met de kwalificatieplicht wordt de volledige leerplicht verlengd tot de dag dat de leerling een startkwalificatie heeft gehaald of tot de dag dat de leerling 18 jaar wordt. Een startkwalificatie is een diploma havo-, vwo- of mbo-niveau 2, 3, of 4.

Uitzonderingen

• Jongeren die geïndiceerd zijn als zeer moeilijk lerende kinderen of kinderen met meervoudige beperkingen, of kinderen die zijn toegewezen aan het praktijkonderwijs, zijn vrijgesteld van de kwalificatieplicht. Voor deze jongeren is het vaak moeilijk een startkwalificatie te behalen. Jongeren in het praktijkonderwijs kunnen voor hun achttiende verjaardag uitstromen na het behalen van een schooldiploma/certificaat en het vinden van duurzaam werk.
• Net als bij de volledige leerplicht is de vervangende leerplicht van toepassing op de kwalificatieplicht.

Verzuim

Iedere leer- of kwalificatieplichtige leerling moet ingeschreven staan bij een onderwijsinstelling. De ouders/verzorgers zijn verplicht hun kind te laten inschrijven en ervoor te zorgen dat hun kind de school geregeld bezoekt (artikel 2 van de Leerplichtwet). De school heeft de plicht te controleren of een ingeschreven leerling inderdaad aanwezig is en moet daarvoor een verzuimregistratie bijhouden. Elk verzuim moet dagelijks door de school worden geregistreerd, dus ook het te laat komen in de lessen en verlof.

Ongeoorloofd verzuim dient door de school gemeld te worden aan de leerplichtambtenaar (Leerplichtwet, art. 25 lid 3). De leerplichtambtenaar beslist op basis van door de school en door de leerling verkregen gegevens of er een maatregel wordt opgelegd , een waarschuwing, Halt-maatregel of Proces Verbaal Leerplicht.

Verzuimregistratie richt zich op het in een vroeg stadium aanspreken van de leerling op het verzuim en de begeleiding of aanpak van leerlingen die hardnekkig verzuimen. Het doel van verzuimregistratie is om te voorkomen dat een leerling voortijdig het onderwijs verlaat. Verzuimen kan een gewoonte worden en leiden tot hardnekkig spijbelgedrag en schooluitval. Verzuimen kan ook een signaal zijn van de aanwezigheid van problemen. Als school willen wij hier alert op zijn en in een zo vroeg mogelijk stadium problemen signaleren en aanpakken.

De school en de leerplichtambtenaar ontvangen via het ‘verzuimloket’ van het ministerie van OCW maandelijks een overzicht met de leerlingen die hebben verzuimd (beginnend verzuim, signaal of luxe verzuim). Om te voorkomen dat leerlingen hardnekkig verzuimen, is het nodig dat ouders/verzorgers en leerlingen zich houden aan de onderstaande regels. De school heeft hiervoor een ‘time out-voorziening’ ingericht, zodat elke verzuimende leerling wordt geregistreerd en benaderd voor een anti-verzuimaanpak.

Melden van verzuim

Ouders/verzorgers zijn verplicht om de school onmiddellijk in kennis te stellen van de afwezigheid van hun kind en de reden daarvoor. Bij het ontbreken van een verzuimmelding neemt de school bij voorkeur dezelfde dag contact op met de leerling en/of de ouders/verzorgers om te informeren naar de reden voor de afwezigheid van de leerling.

Ongeoorloofd verzuim

Verlof dat wordt opgenomen zonder toestemming van de schoolleiding of de leerplichtambtenaar wordt aangemerkt als ongeoorloofd schoolverzuim. De school is verplicht dat te melden aan de leerplichtambtenaar, die eventueel proces-verbaal tegen een ouder kan opmaken.

Absentie

De school is wettelijk verplicht om absentie te registreren en ongeoorloofde absentie naar beste vermogen te bestrijden. Bij vermoeden van onwettig schoolverzuim (ziekteverzuim) van een bepaalde omvang zal de school overgaan tot het melden daarvan bij de leerplichtambtenaar. Daarbij is de school gerechtigd de schoolarts te vragen een onderzoek in te stellen en advies te geven.

Thuiszitters

De PSG wil te allen tijde voorkomen dat een leerling zonder onderwijs thuis komt te zitten. Een thuiszitter is een leerplichtige leerling die staat ingeschreven bij een school en zonder geldige reden langer dan vier weken thuiszit (‘langdurig relatief verzuimt’) of leerplichtig is en niet staat ingeschreven op een school. Met collega-scholen, het Samenwerkingsverband VO-SVO Waterland (passend onderwijs in de regio) en de gemeenten wordt in het geval van een thuiszittende leerling samengewerkt naar een passende leeromgeving.

Vrijstelling van geregeld schoolbezoek

Aanvragen van vrijstellingen

Verzoeken om vrijstelling van geregeld schoolbezoek moeten worden goedgekeurd door de school (10 schooldagen) of de leerplichtambtenaar (meer dan 10 schooldagen). Dit geldt ook voor vakanties buiten de schoolvakanties om. De staatssecretaris van Onderwijs heeft bepaald dat de schoolleiding niet langer toestemming mag verlenen voor korte vakanties buiten de officiële vakantieperiodes om. Hij heeft de scholen op dit punt scherpere richtlijnen gegeven. Daaruit moet blijken dat het onmogelijk is binnen de normale schoolvakanties verlof op te nemen.

Kortdurend verlof (niet langer dan één dag) dient te worden aangevraagd bij de afdelingsleider. Voor verlof voor langer dan een dag dient u zich tot de schooldirecteur te wenden.

Een aanvraag voor een vrijstelling van geregeld schoolbezoek moet minimaal 8 weken van tevoren bij de schoolleiding worden ingediend en worden aangevraagd op speciale formulieren. Deze formulieren zijn verkrijgbaar bij de administratie of de loge. Indien de schoolleiding geen goedkeuring verleent voor het aangevraagde verlof, deelt men u dit schriftelijk mee, met opgave van de reden van afwijzing. U kunt tegen deze beslissing bezwaar maken bij de directeur-bestuurder van de PSG.

Extra verlof kan worden verleend:

a. In verband met een religieuze verplichting
Voor het vervullen van plichten die voortkomen uit godsdienst of levensovertuiging kan maximaal één dag per verplichting verlof worden verleend. De aanvraag dient minimaal twee dagen van tevoren bij de schoolleiding te worden ingediend

b. Bij wijze van uitzondering voor ten hoogste 10 schooldagen per schooljaar
De hoofdregel is: het is niet toegestaan om op vakantie te gaan onder schooltijd. Afwijken van deze regel mag alleen als een kind vanwege het specifieke beroep van één van de ouders* alleen buiten de schoolvakanties met hen op vakantie kan gaan. De directeur besluit over de aanvraag. Er dient een werkgeversverklaring overlegd te worden waaruit dat blijkt.

Tevens dient de verlofperiode van de betreffende ouder vermeld te worden. Voor een extra vakantie of een langer bezoek aan het geboorteland van de ouders mag geen toestemming worden verleend.

Hierbij geldt:

• niet meer dan één maal per schooljaar
• niet meer dan 10 dagen per schooljaar (2 lesweken)
• niet in de eerste en laatste 2 lesweken van het schooljaar

Een aanvraag voor extra vakantieverlof moet minimaal 8 weken tevoren bij de schoolleiding worden ingediend.

* Bij het begrip ‘specifieke aard van het beroep’ bedoeld in artikel 11, onderdeel f, van de Leerplichtwet dient voornamelijk te worden gedacht aan seizoensgebonden werkzaamheden, resp. werkzaamheden in bedrijfstakken die een piekdrukte kennen, waardoor het voor het gezin feitelijk onmogelijk is om in die periode een vakantie op te nemen. Het moet redelijkerwijs te voorzien zijn (en/of worden aangetoond) dat een vakantie in de schoolvakanties tot onoverkomelijke bedrijfseconomische problemen zal leiden. Slechts het gegeven dat gedurende de schoolvakanties een belangrijk deel van de omzet wordt behaald is onvoldoende. (bron: Staatscourant nr. 14773, 16-07-2012).

c. Gewichtige omstandigheden – 10 dagen per schooljaar of minder
Hieronder vallen situaties die veelal buiten de wil van de ouders en/of de leerling liggen. Een verzoek hiervoor moet vooraf of uiterlijk binnen 2 dagen na het ontstaan van de verhindering bij de schoolleiding worden ingediend.

• Het voldoen van een wettelijke verplichting, zolang dat niet buiten de lesuren kan.
• Verhuizing (1 dag).
• Huwelijk van familieleden (1 dag binnen de woonplaats, 2 dagen erbuiten)
• Ernstige ziekte van familieleden.
• Bevalling van de moeder/verzorgster.
• Overlijden van ouders (4 dagen), van grootouders of broers/zussen (2 dagen), van ooms, tantes, neven/nichten (1 dag).
• Jubileum van familieleden (1 dag).
• Andere belangrijke redenen, maar geen vakantieverlof.

De volgende situaties zijn geen “gewichtige omstandigheden”:

• Familiebezoek/hereniging in het buitenland.
• Goedkope tickets in het laagseizoen.
• Omdat tickets al gekocht zijn of omdat er geen tickets meer zijn in de vakantieperiode.
• Omdat andere kinderen uit het gezin al of nog vrij zijn.
• Eerder vertrek of latere terugkomst in verband met verkeersdrukte.
• Samen reizen/in konvooi reizen.
• Kroonjaren.
• Sabbatical.
• Wereldreis/verre reis.
• Gewonnen reis of uitnodiging van familie of vrienden om buiten de reguliere vakanties op vakantie te gaan.
• Televisieopnames en/of fotoshoots.
• Deelname aan sportieve of culturele evenementen buiten schoolverband.
• Oriënteren op emigratie of op terugkeer naar het land van herkomst.
• Dienstroosters van werkgevers van (een van) de ouders, zoals vervoersbedrijven, taxibedrijven, politie, etc.

d. Gewichtige omstandigheden – meer dan 10 dagen per schooljaar
Hierover beslist de leerplichtambtenaar. Een verzoek dient minimaal zes weken van tevoren via de schoolleiding aan de leerplichtambtenaar van de woongemeente te worden voorgelegd. Het verlof kan bijvoorbeeld worden verleend als de ouders een verklaring van een arts of maatschappelijk werk(st)er kunnen overleggen, waaruit blijkt dat verlof noodzakelijk is op grond van medische of sociale omstandigheden. Hierover beslist de leerplichtambtenaar.

Voor het vmbo geldt bovendien dat voor vakantieverlof tijdens de stageweken, de PTA-momenten in het 3e en 4e leerjaar en de examens door de schoolleiding geen goedkeuring wordt verleend.

Voor examenkandidaten geldt bovendien dat er buiten de periodes van PTA-toetsmomenten en examens slechts bij hoge uitzondering en om zeer dringende redenen goedkeuring zal worden gegeven voor extra verlof.

Islamitische leerlingen mogen de school één dag verzuimen i.v.m. het Slachtfeest en/of Suikerfeest. Zij moeten een eventuele vrije dag tijdig schriftelijk aanvragen bij de schoolleiding. Een formulier is bij de administratie of de loge verkrijgbaar.

Ziekte

Hoe te handelen bij ziekmelding staat elders in dit jaarboekje. Wanneer een leerling door ziekte een langere periode niet of moeilijk onderwijs kan volgen, wordt door de school naar mogelijkheden voor extra ondersteuning gezocht.